Thận trọng qua đáy

Tăng trưởng GDP quý I/2024 đạt 5,66%, mức cao nhất của quý đầu tiên trong năm kể từ năm 2020. Cộng hưởng với việc đơn hàng quay trở lại, có ý kiến lạc quan cho rằng nền kinh tế đã đi qua đáy thấp nhất của chu kỳ kinh tế. 

Những số liệu khả quan

“Nền kinh tế Việt Nam đã có những dấu hiệu cho thấy có thể đã qua giai đoạn khó khăn nhất”, Tiến sĩ Hà Thị Cẩm Vân, quyền Chủ nhiệm cấp cao bộ môn kinh tế, Đại học RMIT Việt Nam, phân tích.

Tăng trưởng GDP mạnh trong quý đầu năm 2024 cho thấy sự phục hồi rõ rệt sau giai đoạn khó khăn. Ngành sản xuất đã ổn định trở lại khi chỉ số PMI ngành sản xuất Việt Nam tăng lên 50,3 điểm vào tháng 4/2024, đánh dấu lần thứ 4 liên tiếp hoạt động sản xuất tăng trưởng trong năm nay. Kim ngạch xuất khẩu hàng hóa quý I/2024 ước đạt 93,06 tỉ USD, tăng 17% so với cùng kỳ năm trước. Các chính sách tài khóa mở rộng và những biện pháp hỗ trợ kinh tế của Chính phủ cũng góp phần tạo đà cho sự phục hồi.

Tuy nhiên, vẫn còn những thách thức như áp lực tài chính trong ngành bất động sản, nhu cầu ngoại thương giảm và tâm lý kinh doanh chưa hoàn toàn ổn định. Tốc độ tăng trưởng GDP năm 2023 đạt 5,05%, cho thấy nền kinh tế đang trong quá trình phục hồi nhưng chưa mạnh mẽ hoàn toàn.

“Vì vậy, mặc dù có nhiều dấu hiệu tích cực chỉ ra nền kinh tế Việt Nam có thể đã qua đáy, nhưng vẫn cần tiếp tục theo dõi và thực hiện các biện pháp hỗ trợ để đảm bảo sự phục hồi bền vững và mạnh mẽ hơn trong thời gian tới”, Tiến sĩ Hà Thị Cẩm Vân lưu ý.

Tâm lý thận trọng

“Mặc dù kinh tế Việt Nam đã qua giai đoạn khó khăn nhất, nền tảng tăng trưởng vẫn chưa thực sự vững chắc”, Thạc sĩ Phan Minh Hòa, giảng viên kinh tế Đại học RMIT, nối tiếp nhận xét của người đồng môn. Vị này phân tích trong khi xuất khẩu đã khởi sắc thì tiêu dùng nội địa vẫn chưa phục hồi hoàn toàn. Tuy tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ của quý đầu năm tăng so với cùng kỳ năm trước, con số này lại giảm so với quý IV/2023.

Tuy đồng tình với nhận định nền kinh tế đã đi qua giai đoạn khó khăn nhất, nhiều doanh nghiệp vẫn rất thận trọng khi tính chuyện tương lai. “Tôi nghĩ nền kinh tế đang tạo đáy chữ U, tức sẽ đi ngang tại đáy một khoảng thời gian chứ không hồi phục ngay như đáy chữ V thông thường”, ông Phạm Quang Minh, Giám đốc Bộ phận Ngân hàng đầu tư tại OCB, nhận định. Vị này cho biết những thương vụ thu xếp vốn qua việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp từ đầu năm đến giờ khá đình trệ, chỉ bằng một phần so với những năm trước. Ông không nghĩ tình trạng này sẽ sớm cải thiện trong nửa cuối năm. “Có lẽ đến năm 2025 mới hồi phục”, ông nói.

Khảo sát một vòng các công ty khởi nghiệp cũng ghi nhận tâm lý thận trọng tương tự. Vẫn chưa rõ “mùa đông gọi vốn”, được khởi phát từ đại dịch COVID-19 sẽ kéo dài trong bao lâu, nhưng những người cầm tiền vẫn giữ chặt tiền trong túi mình, chờ đến khi có dấu hiệu rõ ràng cho thấy băng sẽ tan.

Một nhà xuất khẩu nông sản hàng đầu Việt Nam còn bi quan hơn. Ông nhận thấy một số doanh nghiệp đã biến mất sau một khoảng thời gian dài cầm cự. “Tôi nghĩ Việt Nam có độ trễ so với thế giới, chúng ta chưa thể hồi phục ngay”, ông nhận xét.

Trên thực tế, số lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường trong quý I/2024 cao gấp 1,5 lần so với số lượng đăng ký thành lập mới với tổng số vốn đăng ký giảm. Các doanh nghiệp cắt giảm khoản vay và tăng trưởng tín dụng 3 tháng đầu năm 2024 thấp nhất trong 10 năm qua. Tuy tăng 4,2%, mức tăng đầu tư của khu vực ngoài nhà nước chỉ bằng một nửa so với thời điểm trước COVID-19.

Có thể dự báo tăng trưởng GDP các quý còn lại trong năm sẽ khả quan hơn, quý sau cao hơn quý trước, “nếu như Nhà nước tiếp tục các biện pháp hỗ trợ tăng trưởng, tháo gỡ những vướng mắc thể chế cải thiện môi trường kinh doanh”, bà Phan Minh Hòa phân tích.

Tổng cục Thống kê đã cập nhật 2 kịch bản tăng trưởng, trong đó tăng trưởng GDP ở cả 2 kịch bản đều cao hơn mức của năm 2023. Theo đó, GDP năm 2024 được kỳ vọng sẽ đạt tốc độ tăng trưởng từ 6-6,5%.

Theo bà Phan Minh Hòa, sự phục hồi dần của nền kinh tế, cộng thêm những biến động từ thị trường quốc tế sẽ tác động đến các kênh đầu tư khác. Thị trường chứng khoán sẽ được tích cực hỗ trợ với việc Việt Nam sẽ tiếp tục chính sách tiền tệ nới lỏng để hỗ trợ nền kinh tế, áp lực tỉ giá tuy vẫn còn nhưng không quá lớn và các nước trên thế giới như Mỹ đã ngừng tăng lãi suất và ra tín hiệu sẽ lên kế hoạch giảm lãi suất trong năm. VN-Index trong quý I đã tăng 11,3%, cao hơn các nước khác trong khu vực.

Những nền tảng cơ bản của nền kinh tế sẽ tạo triển vọng lạc quan trong dài hạn và dòng tiền sẽ tiếp tục đổ vào thị trường chứng khoán. Cơ hội sẽ đến với cổ phiếu của các ngành có sự phục hồi mạnh và đang có định giá rẻ. Đến quý III và quý IV, khi nền kinh tế phục hồi chung, những nhóm ngành liên quan đến xuất khẩu, tiêu dùng và bất động sản sẽ được hưởng lợi.

Đối với thị trường bất động sản, theo dự báo của Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam, thị trường sẽ chính thức phục hồi từ cuối quý II/2024. Lãi suất thấp, sự thanh lọc các nhà phát triển bất động sản có thực lực trong 2 năm qua, thêm nhiều dự án được mở bán và dòng tiền bắt đầu quay trở lại là những yếu tố tác động tích cực.

Đặc biệt, các bộ luật mới là Luật Kinh doanh Bất động sản, Luật Nhà ở, Luật Đất đai đang được đề xuất trình Quốc hội để có hiệu lực từ ngày 1/7/2024 thay vì ngày 1/1/2025 sẽ tạo hành lang pháp lý, kịp thời tháo gỡ những vướng mắc cho thị trường.

Có thể bạn quan tâm:

Áp lực về trái phiếu vẫn đáng lo